Δημοσιεύθηκε στο SLPRESS στις 15/3/2022
H περασμένη εβδομάδα, εν μέσω της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, ήταν η πιο άγρια στην ιστορία των διαπραγματεύσεων για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο! Και ακόμη πιο άγρια για εμπορεύματα (νικέλιο), αλλά και για στρατηγικά αγροτικά προϊόντα (σιτηρά). Ο εχθρός από εδώ και στο εξής θα είναι η τεκμαρτή μεταβλητότητα τιμής εμπορευμάτων, ορυκτών και μετάλλων. Κυρίως η ενδοσυνεδριακή μεταβλητότητα, η οποία καταγράφει απίστευτα σκαμπανεβάσματα.
Στις 2 Μαρτίου, είχα προβλέψει (συνέντευξή μου στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) και επιβεβαιώθηκα στις 8 Μαρτίου, όταν μέσα σε μια συνεδρίαση το βαρέλι έφτασε στα 120$, ενώ την επόμενη ημέρα σκαρφάλωσε στα 139$ για να πέσει στα 128$. Την περίοδο εκείνη το νικέλιο από τα 19.000$ (11/21) ξεπέρασε τα 81.000$ και έκλεισε στα 48.000$. Όταν η τιμή του κυμαινόταν κάποτε στα 15.000$ το θεωρούσαμε ακριβό! Η τιμή του άνθρακα βρέθηκε να διαπραγματεύεται κοντά στα 500$ τον τόνο, μετατρεπόμενος από ευτελές ορυκτό σε “πολύτιμος”. Σήμερα διαπραγματεύεται στα 365$.
Οι προβλέψεις μου βασίζονται σε ένα μοντέλο που αναπτύσσω εδώ και τρεις δεκαετίες. Από το Νοέμβριο του 2021 –πολύ πριν την επέμβαση στην Ουκρανία– το βαρέλι κινούνταν στα 85$. Στην τιμή των 90$ τα 10-12$ είναι λόγω του φόβου από τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα. Αν πηγαίναμε σε ειρήνη, τότε η τιμή θα έπεφτε στο επίπεδο των 80$. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου εκτίναξε τις τιμές, με αποτέλεσμα την 1η Μαρτίου να ανέβει σε τριψήφιο νούμερο και να φτάσει αρχές Μαρτίου στα 139$. Συμπαρέσυρε, μάλιστα, σε μια εξωφρενική άνοδο όλους τους δείκτες που σχετίζονται με τα προϊόντα που παράγει η Ρωσία και η Ουκρανία και έχουν μεγάλα μερίδια στις παγκόσμιες αγορές!
Η μεταβλητότητα τιμής
Σήμερα οι κύριοι λόγοι που επηρεάζουν την μεταβλητότητα τιμής είναι οι εξής:
- Ενεργειακό έλλειμμα που δημιουργεί η υπέρμετρη χρήση των ΑΠΕ, κυρίως οι ανεμογεννήτριες.
- Εκμηδενισμός νέων ερευνών για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Το σπάσιμο της εφοδιαστικής αλυσίδας και η μείωση των εξειδικευμένων στελεχών που εργάζονταν σε αυτήν πριν την πανδημία.
- Τα χαμηλά επίπεδα των αποθηκευτικών χώρων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο που σπρώχνουν τις τιμές προς τα πάνω.
- Τα αυξημένα μεταφορικά κόστη όχι μόνο των θαλάσσιων μεταφορών, αλλά και των οδικών, σιδηροδρομικών και αεροπορικών.
- Ο εσφαλμένος τρόπος υπολογισμού της τελικής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος που πληρώνει ο καταναλωτής και οι τεράστιοι ειδικοί φόροι και ΦΠΑ των καυσίμων.
- Ο πόλεμος των τιμών στην αγορά ενέργειας ο οποίος εξακολουθεί να μαίνεται. Ενώ το 2020 λόγω της πτώσης της ζήτησης έπρεπε να μειωθεί η παραγωγή, εντούτοις η παραγωγή αύξανε με αποτέλεσμα να κατακρημνιστούν οι τιμές. Σήμερα που αυξάνεται η ζήτηση λόγω άρσης των περιοριστικών μέτρων, πρέπει οι παραγωγοί να αυξήσουν τις παραγόμενες ποσότητες. Τις κρατούν, όμως, σταθερές με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξάνονται.
- Για την Ευρώπη, η απουσία αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου και η απουσία τερματικών σταθμών LNG αυξάνει τον φόβο ενός γενικευμένου blackout. Η ΕΕ διαθέτει μόνο 24 σταθμούς LNG (δύο στην Ελλάδα) ενώ η Γερμανία δεν διαθέτει ούτε έναν. Αυτό καθιστά την ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ κομβικό σημείο αντιπαράθεσης των μεγάλων παικτών.
- Τα αυξημένα γεωπολιτικά ασφάλιστρα είναι παράγοντας που μεταβάλει απότομα τις τιμές, με αποτέλεσμα χώρες και εταιρίες να μην μπορούν να καταρτίσουν αξιόπιστο προϋπολογισμό.
- Οι κυρώσεις.
- Η γενεσιουργός αιτία των δεινών στην οικονομία είναι η πανδημία με το πρώτο lockdown να λειτουργεί σαν μήτρα.
Η συνέχεια του άρθρου ΕΔΩ